OKUL ÖNCESİ BESLENME

Beslenme, yaşamınsürdürülmesi, sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır. Beslenme anne karnından başlayıp ölüme kadar devam eden bir süreci kapsamaktadır ve sürecin ilk başlarındaki yeme davranışımız, besinalımımız ilerleyen evrelerde nasıl bir hayat sürdüreceğimiz hakkında bilgi vermektedir. Anne gebelik evresinde, doğum sonrasında ve ek gıda döneminde süreci kolay yönetebilirken; okul öncesi 3-6 yaş dönemi takip ederken zorlanmakta ve bu durumlarda; eksik beslenme, tek tip beslenme gibi beslenme tipleri ortaya çıkmaktadır.

Okul öncesi dönem;3-6 yaş arasını kapsar ve bu yaş grubunda beslenmedeki en önemli husus;çocuğa iyi bir yemek yeme alışkanlığının kazandırılmasıdır.Çocukluk döneminde öğrenilen beslenme alışkanlığı yetişkinlik döneminde düzenli beslenmenin kazanılmasında önemli bir faktördür. Bu dönemde 3-6 ayda bir çocukların boy ölçümü yapılmalıdır. Yapılan ölçümler çocuğun gelişimi hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlayacaktır.

Yapılan birçok araştırmalarda yeni beslenme alışkanlığının kazanıldığı ve yeni besinlerin tanışıldığı dönemde (okul öncesi dönem) en riskli grup; beslenme bozukluğu olduğu ortaya çıkmıştır.

Okul öncesi dönemde besin ihtiyaçlarını bilmemek ve sadece beslenmeyi karın doyurmak olarak görmek tek tip beslenmeye yol açmaktadır. Tek tip beslenme sonucunda büyüme ve gelişmede yavaşlama görülmektedir. Bu süreçlerde zorlanmamak ve doğru bilgiye sahip olmak süreci kolaylaştıracaktır. Bu dönemde besin gruplarının öğrenilmesi; çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre beslemek yol gösterici olacaktır.

Besin grupları;

• Süt ve süt ürünleri;kalsiyum, fosfor ve B12 içermektedir. Kemik gelişimi, büyüme ve gelişme, kasların düzenli çalışması ve hastalıklara karşı direncin kazanılmasında önemli bir yere sahiptir. Okul öncesi çocuklar için genel olarak günlük önerilen miktar 2-2.5 su bardağı süt, yoğurt veya ayran 1 kibrit kutusu kadar peynirden oluşmaktadır.

• Et, yumurta ve kuru baklagiller; protein, çinko, demir, fosfor, magnezyum, B6, A vitamini içermektedir. Büyüme ve gelişmede, doku onarımı ve hücre yenilenmesinde, kan yapımında ve hastalığa karşı direnç oluşmasını sağlar.
• Okul öncesi çocuklar için genel olarak günlük önerilen miktar;2 köfte kadar et,1 yumurta ve haftada 3 kez 8 yemek kaşığı kadar kuru baklagiller.

• Tahıl Grubu; B1 vitamini, protein içerir. Sinir sistemi, sindirim sistemi, deri sağlığı için gereklidir. Enerji verir ve hastalıklara karşı koruyucu etkiye sahiptir.Okul öncesi çocuklar  için genel olarak günlük önerilen miktar;3-5 dilim ekmek,5-6 yk kadar pilav veya makarna,1 kase çorba

• Taze Sebze ve Meyveler; C vitamini ve A vitamini, Demir, Magnezyum kaynağıdır.Bol posa kaynağı,büyüme ve gelişmede önemli,göz sağlığı,deri sağlığı ve hastalıklara karşı direnç kazanmada önemli bir role sahiptir.Okul öncesi çocuklar  için genel olarak günlük önerilen miktar 5-6 porsiyon kadardır.

• Şeker ve Yağlar; şeker ve şekerden yapılan gıdalar, pekmez, bal  yağlar ise; tereyağı, zeytinyağı, bitkisel sıvı yağlardır. Şekerler ve yağlar vücut ısını dengeler, enerji verir. Çocukların yemeklerinde yağlar kullanılırken yağlar yakılmamalı ve yemeklere 1 yemek kaşığı kadar yağ eklenmeli fazlası eklenmemeli, aksi taktirde obeziteye neden olabilmektedir. Çocuklarda şeker kullanımı kısıtlanmalı şeker tüketimi bal, pekmez veya kuru meyvelerden sağlanmalıdır.

Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı İçin Öneriler

• Öncelikle sabırlı ve sakin olunmalı
• Yemek konusunda ısrarcı olunmamalı, ısrarcı davranış yemeği tamamen reddetmesine neden olabilir.
• Yetersiz beslenen çocuklarda halsizlik-güçsüzlük olabileceği unutulmamalı
• Yemekler eğlenceli bir şekilde hazırlanma ve görünüşü düzgün olmalı
• Kendi kendine yemeğe alıştırılmalıdır.
• Yemek yedirmek için peşinden koşmamalı, ilgisini başka yöne çekmek için TV, tablet izlettirilmemelidir.
• Yemek yerken acele ettirilmemelidir.
• Sağlıklı büyüme, gelişme için proteinden zengin menüler tercih edilmeli
• Vitaminlerin en iyi kaynağı olan meyve ve sebzeleri gün içerisinde mutlaka menülere dahil etmeli
• Gazoz, şeker,çikolata gibi gıdaların besin değeri yoktur uzak durulmalı ödül olarak verilmemeli
• Sağlıklı beslenme alışkanlığı süresince temizlik eğitiminede önem verilmeli.
• Her çocuk birbirinden farklıdır asla diğer çocuklarla karşılaştırma yapılmamalıdır.
• Çocuk rahat bir şekilde sofraya oturtulmalı
• Yemekler çocuğun durumuna uygun hazırlanmalı
• Kullanılacak çatal-kaşık çocuğun ağzına uygun olmalı
• Oturduğu sandalye masa genel durumuna uygun olmalı
• Yemeği kendi yemeli, kendi tüketimini yapan çocuklara ebeveynler tarafından destek verilmeden yemeli
• Sofraya aile bireyleri ile birlikte oturulmalı
• Yemek miktarı çocuğa uygun bir şekilde ayarlanmalı
• Mümkünse 3 ana ,3 ara öğün olarak beslenmeli
• Uykuya dalış sürecinden önce süt içmeyi alışkanlık haline getirilmeli.Diş çürüklerinin  ortaya çıkmasını engellemek amaçlı süt içtikten sonra dişler fırçalanmalı veya üzerine azda olsa bir miktar su tüketilmeli…

YATARKEN SÜT İÇMEYİ ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİLMELİDİR.