Varantlar, yatırımcılara belirli bir varlığı, önceden belirlenmiş bir fiyattan belirli bir tarihte alma veya satma hakkı veren finansal enstrümanlardır. Bu araçlar, kaldıraç etkisi sayesinde küçük yatırımlarla büyük pozisyonlar alınabilmesine olanak tanır. Ancak varantların kaldıraçlı yapısı, beraberinde yüksek riskler de getirir.

Varant Ne Demek?

Varant, yatırımcıya belirli bir süre içinde önceden belirlenen bir fiyat üzerinden bir dayanak varlığı alma veya satma hakkı veren kaldıraçlı bir yatırım aracıdır. Bu hak, yatırımcıya bir zorunluluk getirmez; yani yatırımcı, varantın vadesi içinde haklarını kullanma ya da kullanmama seçeneğine sahiptir.

Varantlar, genellikle hisse senetleri, döviz kurları, emtialar veya endeksler gibi farklı dayanak varlıklara dayanır. Kaldıraç etkisi sayesinde yatırımcılara dayanak varlığın fiyat hareketlerinden yatırılan sermayeye oranla yüksek getiriler elde etme imkânı verir.

Dayanak Varlık Nedir?

Dayanak varlık; varantlar, opsiyonlar, vadeli işlem sözleşmeleri gibi türev ürünlerin değerinin türetildiği ve bu ürünlerin alım satım hakkını verdiği varlıkları tanımlar. Dolayısıyla türev ürünlerin temelini oluştururlar.

Hisse senetleri, döviz kurları, emtialar, endeksler veya faiz oranları gibi finansal göstergeler dayanak varlık olabilirler. Türev ürünler, bu dayanak varlıkların fiyat hareketlerinden kazanç elde etmek için kullanılırlar.

Kaldıraç Nedir?

Kaldıraç, finansal işlemlerde yatırımcıların, yatırdıkları sermayeden daha büyük bir pozisyon almasını sağlayan bir mekanizmadır. Kaldıraç etkisi, varant yatırımlarının hem potansiyel getirisini hem de riskini katlayan bir faktördür.

Kaldıraç oranı, varantın dayanak varlık üzerinde ne kadar etkili bir kaldıraç sağladığını gösterir. Bu oran, varantın delta değeri ve dayanak varlığın fiyatına göre hesaplanır.

Delta; varantın fiyatının, dayanak varlığın fiyatındaki bir birim değişikliğe ne kadar duyarlı olduğunu ifade eder. Yüksek delta değerine sahip varantlar, dayanak varlık fiyatındaki değişikliklere karşı daha hassastır ve dolayısıyla daha yüksek kaldıraç sunar.

Kaldıraç, yatırımcılara yüksek getiri potansiyeli sunarken aynı zamanda kayıp riskini de artırır. Dayanak varlığın fiyatı beklenen yönde hareket etmezse kaldıraç etkisi nedeniyle yatırılan sermayenin önemli bir kısmı hızla kaybedilebilir. Bu nedenle varant yatırımlarında kaldıraçlı pozisyon alırken dikkatli olunmalı ve yatırım kararları, detaylı piyasa analizleri ve risk yönetimi stratejileri çerçevesinde alınmalıdır.

Alım Varantı ve Satım Varantı Nedir?

Varantlar, yatırımcılara belirli bir dayanak varlığı önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden belirli bir tarihte alma veya satma hakkı veren finansal araçlardır. Bu haklar, varantların iki ana türü olan alım varantları (call varant) ve satım varantları (put varant) aracılığıyla sağlanır.

Alım varantı, yatırımcılara dayanak varlığı, varantın vadesi sona ermeden önce belirlenmiş bir fiyattan satın alma hakkı verir. Yatırımcılar, dayanak varlığın fiyatının artacağını öngördüklerinde alım varantlarını tercih ederler.

Eğer dayanak varlığın fiyatı, varantın kullanım fiyatının üzerine çıkarsa yatırımcı varantını kullanarak dayanak varlığı piyasa fiyatının altında bir fiyattan satın alabilir ve aradaki farktan kâr elde edebilir.

Satım varantı ise yatırımcılara dayanak varlığı, varantın vadesi sona ermeden önce belirlenmiş bir fiyattan satma hakkı verir. Dayanak varlığın fiyatının düşeceğini öngören yatırımcılar, satım varantlarını tercih edebilirler.

Varant İşlemleri Nasıl Yapılır?

Varlık alma veya satma hakkı veren varantlar için işlemlerinizi borsa üzerinden gerçekleştirmeniz mümkündür.

İşlem detayları şu şekilde sıralanabilir:

●       Varantlar, hisse senetlerine benzer şekilde piyasada alınıp satılabilirler.

●       Yatırımcılar, uygun fiyatlı emirlerle eşleştiğinde emirler fiyat ve zaman önceliğine göre işleme konulur.

Alkol ve Akaryakıt Fiyatlarına Yeniden Zam Geldi Alkol ve Akaryakıt Fiyatlarına Yeniden Zam Geldi

●       Riski kabul eden yatırımcılar, aracı kurum veya banka yatırım hesapları aracılığıyla, herhangi bir ek teminat yatırma zorunluluğu olmaksızın varant alım-satım işlemi yapabilirler.

●       Emirler, piyasada uygun fiyatlı karşı emirlerle eşleştiğinde işleme dönüşür.

●       Vade sonuna yaklaşırken alım varantı sahipleri dayanak varlığı belirlenen fiyattan satın alma hakkına, satım varantı sahipleri ise satma hakkına sahip olur.

●       Açılış ve kapanış seanslarında yeni emir gönderimi yapılamaz.

Varantların Avantajları ve Dezavantajları

Yatırımcılar için varantları tercih etmenin hem fırsatlarını hem de potansiyel risklerini anlamak önemlidir. Aşağıdaki tabloda bu finansal enstrümanın avantajları ve dezavantajları hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Avantajları

Dezavantajları

Küçük bir yatırımla büyük pozisyonlar açma imkânı sunar. Bu kaldıraç etkisi, dayanak varlığın fiyatındaki küçük değişikliklerden dahi yüksek getiriler elde etme potansiyeli sağlar.

Kaldıraç etkisi, yüksek getiri potansiyelinin yanı sıra yüksek riski de beraberinde getirir. Dayanak varlığın fiyatı beklenen yönde hareket etmezse yatırılan prim hızla kaybedilebilir.

Dayanak varlığı doğrudan satın almaya kıyasla daha düşük bir maliyetle yatırım yapma olanağı sunar. Yatırımcılar, ödedikleri prim karşılığında varantın sahip olduğu haklardan yararlanırlar.

Varantlar, zamanla değer kaybeder. Vade sonuna yaklaştıkça varantın değeri, dayanak varlığın fiyatındaki değişikliklere karşı daha az duyarlı hale gelebilir.

Alım ve satım varantları aracılığıyla yatırımcılar hem piyasanın yükselişinden hem de düşüşünden kazanç sağlayabilirler.

Varantların işleyişi yeni yatırımcılar için karmaşık olabilir. Delta, gama, teta gibi kavramların ve varantın fiyatını etkileyen diğer faktörlerin anlaşılması gerekir.

Varant yatırımlarında yatırımcının maksimum kaybı ödediği primle sınırlıdır. Bu açıdan öngörülebilir bir risk yönetimi sağlar.

Bazı varantlar, piyasada yeterli likiditeye sahip olmayabilir. Bu durum, yatırımcının varantını istediği fiyattan alıp satmasını zorlaştırabilir.